Η συμμετοχή των πιστών στη Θεία Λειτουργία

Μαθαίνουμε την σωστή συμμετοχή στην Θεία Λειτουργία συμμετέχοντας σε αυτήν. Αυτό είναι το καλύτερο σχολείο συμμετοχής. Ως εκ τούτου, η συμμετοχή όλων των βαπτισμένων στη μοναδική ιεροσύνη του Ιησού Χριστού είναι το κλειδί για την κατανόηση της προτροπής της Β’ Συνόδου του Βατικανού για «την πλήρη, συνειδητή και ενεργό συμμετοχή στις λειτουργικές τελετές.

Πράγματι, η Ευχαριστιακή λατρεία ωριμάζει και μεγαλώνει όταν τα λόγια της Ευχαριστιακής Αναφοράς, και ειδικά εκείνα της καθαγίασης, προφέρονται με μεγάλη ταπεινότητα και απλότητα, με κατανοητό, σωστό και αξιοπρεπή τρόπο, όπως αντιστοιχεί στην αγιότητά τους· όταν αυτή η ουσιαστική πράξη της Ευχαριστιακής λειτουργίας πραγματοποιείται χωρίς βιασύνη· όταν μας δεσμεύει σε τέτοια συγκέντρωση και τέτοια ευλάβεια ώστε οι συμμετέχοντες να αντιληφθούν το μεγαλείο του μυστηρίου που πραγματοποιείται και να το εκδηλώνουν με τη συμπεριφορά τους.

 Στην πραγματικότητα, η ενεργός συμμετοχή δεν αποκλείει την ενεργητική παθητικότητα της σιωπής, της ηρεμίας και της ακρόασης: στην πραγματικότητα, την απαιτεί. Οι πιστοί δεν είναι παθητικοί, για παράδειγμα, όταν ακούνε τα αναγνώσματα ή το κήρυγμα, ή όταν ακολουθούν τις προσευχές του λειτουργού, τα άσματα και τη λειτουργική μουσική. Αυτές είναι εμπειρίες σιωπής και ηρεμίας, αλλά είναι επίσης, με τον τρόπο τους, πολύ δραστήριες.  Σε μια κουλτούρα που ούτε ευνοεί ούτε ενθαρρύνει τη διαλογιστική ηρεμία, η τέχνη της εσωτερικής ακρόασης μαθαίνεται με μεγαλύτερη δυσκολία.

«Η Λειτουργία είναι η κορυφή στην οποία τείνει η δραστηριότητα της Εκκλησίας και είναι ταυτόχρονα η πηγή από την οποία πηγάζει όλη η δύναμή της. Διότι τα αποστολικά έργα προσδιορίζονται στη σύναξη όλων για την δοξολογία του Θεού εν μέσω της Εκκλησίας, στη συμμετοχή τους στη θυσία και στο Δείπνο του Κυρίου, αφού έγιναν παιδιά του Θεού μέσω της πίστης και του βαπτίσματος.

Από την πλευρά της, η ίδια η Λειτουργία ενθαρρύνει τους πιστούς, αφού χόρτασαν με τα πασχαλινά μυστήρια, να συμφωνούν στην ευσέβεια· ικετεύει τον Θεό να διατηρήσουν [οι πιστοί] στη ζωή τους αυτό που έλαβαν μέσα στη πίστη. Έτσι η ανανέωση της Διαθήκης του Κυρίου με τους ανθρώπους στην Ευχαριστία πυροδοτεί και προσελκύει τους πιστούς προς την επείγουσα φιλανθρωπία του Χριστού.

Επομένως, από τη Λειτουργία, ειδικά από τη Θεία Ευχαριστία, η χάρη ρέει προς εμάς ως από την πηγή της, επιτυγχάνονται με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα ο αγιασμός των ανθρώπων εν Χριστώ και εκείνη τη δόξα του Θεού, προς την οποία τείνουν τα άλλα έργα της Εκκλησίας ως προς το τέλος τους» («Ιερότατη Σύνοδος», 10).