Το Ευαγγέλιο της προηγούμενης Κυριακής (Μτ. 18,17-20) μας έκανε να αναλογιστούμε την αξία της αδελφικής νουθεσίας, ως ένδειξης ελέους και σωτηρίας προς όσους μας προσβάλλουν ή σφάλλουν στη συμπεριφορά τους. Το σημερινό Ευαγγελικό κείμενο (Μτ. 18,21-35) είναι η συνέχεια εκείνου του επεισοδίου, γιατί με την διδασκαλία του Κυρίου προέκυψαν κάποιες αμφιβολίες μεταξύ των μαθητών. Στην πραγματικότητα, η συγχώρεση είναι καλύτερη από την καταδίκη, γιατί σώζει. Πόσες φορές όμως πρέπει να συγχωρούμε αυτούς που μας προσβάλλουν; Μπορεί να υπάρξει όριο στη συγχώρεση; Αυτή ακριβώς ήταν η ερώτηση που έκανε ο Πέτρος στον Ιησού.
Για να καταλάβουμε σωστά για τι είδους συγχώρεση μιλάμε, πρέπει να προσέξουμε το κείμενο του Ψαλμού (Ψαλμ. 103) που ακούσαμε, ο οποίος περιγράφει το έλεος του Θεού και το μέτρο της συγχώρεσής του προς τους αμαρτωλούς, δηλαδή προς όλους μας. Έτσι λοιπόν γράφει: «Εύσπλαχνος και ελεήμων είναι ο Κύριος, μακρόθυμος και πολυέλεος… Δε θα μείνει για πάντα οργισμένος ούτε αιώνια θυμωμένος. Δε μας συμπεριφέρθηκε σύμφωνα με τις αμαρτίες μας ούτε μας ανταπέδωσε σύμφωνα με τις ανομίες μας». Σε αυτά τα λόγια, από την άλλη, μπορούμε να διαβλέψουμε τα ελαττώματα της ανθρώπινης στάσης σε σύγκριση με τη θεϊκή στάση απέναντι στις προσβολές, γιατί ο άνθρωπος «δεν αργεί να θυμώσει… κρατάει μνησικακία… θέλει να ανταποδώσει στον καθένα σύμφωνα με τις αδικίες του…». Ο Πέτρος ένιωσε μέσα του όλες αυτές τις δυσκολίες στην εφαρμογή της διδασκαλίας του Δασκάλου του πάνω στη συγχώρεση, γιατί δεν είχε ακόμη βιώσει σε βάθος τη δύναμη της θείας συμφιλίωσης, όπως έγινε αργότερα (βλ. Ιω. 21,15-19).
Το να μην ξέρουμε να συγχωρούμε από καρδιάς έχει πνευματικές και πρακτικές καταστροφικές συνέπειες στη ζωή μας, και αυτές είναι: το πάθος του θυμού, η μνησικακία και η εκδίκηση. Η πρώτη απ’ αυτές είναι προσωρινή, η δεύτερη είναι διαρκής και γεννά την τρίτη, η οποία είναι η χειρότερη των τριών. Πράγματι, μια μακρόχρονη μνησικακία σχεδιάζει μια μεγάλη εκδίκηση. Για τον λόγο αυτό η συγχώρεση είναι τόσο απαραίτητη στις ανθρώπινες σχέσεις, που αντιμετωπίζουν πάντα δυσκολίες, γιατί, όπου δεν υπάρχει συγχώρεση, κυριαρχεί η εκδίκηση με όλες τις αδικίες της, μεταμφιεσμένες σε δικαίωση.
Η ανάγκη όμως να ασκούμε τη συγχώρεση των προσβολών του πλησίον μας προέρχεται από το γεγονός ότι έχουμε σωθεί με τη συγχώρεση του Θεού, ο οποίος δεν θέλει την καταδίκη μας, αλλά τη μεταστροφή και τη σωτηρία μας (πρβλ. Α’ Τιμ. 2,4). Δηλαδή, όλη μας η ζωή εξαρτάται από τη συγχώρεση του Θεού και είμαστε το έργο του ελέους του, όπως λέει ο Απόστολος: «Παρ’ ό,τι ήμασταν εχθροί με το Θεό, μας συμφιλίωσε μαζί του ο σταυρικός θάνατος του Υιού του· πολύ περισσότερο τώρα που συμφιλιωθήκαμε, η ζωή του θα μας χαρίσει τη σωτηρία» (Ρωμ. 5,10).
Επομένως, πάντα θα υπάρχει στη ζωή μας ένα «χρέος συγχώρεσης», μια ανάγκη να συγχωρούμε όπως έχουμε συγχωρεθεί. Ο ίδιος ο Χριστός μάλιστα θέλησε να συμπεριλάβει τη συγχώρεση στην προσευχή που μας δίδαξε: «άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών», ώστε, μεταξύ όλων εκείνων των ευεργετημάτων που ζητάμε καθημερινά από τον Κύριο («τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον… μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν… ρύσαι ημάς από του πονηρού…»), να ζητήσουμε επίσης το μεγάλο όφελος της σωτηρίας μας μέσω της συγχώρεσης («άφες ημίν τα οφειλήματα ημών») και του πλησίον μας («ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών»). Γιατί μόνο εκείνος που ξεχνά ότι συγχωρέθηκε δεν ασκεί τη συγχώρεση.
Ο Πέτρος σκέφτηκε ότι συγχωρώντας επτά φορές συγχωρούσε ήδη αρκετά, ή ίσως πολύ. Ο Ιησούς του απαντά λέγοντας ότι το μέτρο της συγχώρεσης δίνεται από το θείο έλεος, το οποίο ακριβώς δεν έχει μέτρο, γι’ αυτό του λέει να συγχωρέσει «εβδομήντα φορές επτά», που μαθηματικά ισοδυναμούν με 490 φορές, αλλά που συμβολικά θέλουν να εκφράσουν την έκταση της θείας συγχώρεσης που δεν περιορίζεται σε αριθμούς, διότι, όπως λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Τα λόγια ‘εβδομήντα φορές επτά’ δεν σημαίνουν έναν ορισμένο αριθμό, σαν να τελειώνει η συγχώρεση με κάποιο αριθμό, αλλά μάλλον εκφράζει ότι πρέπει να υπάρχει πάντα και χωρίς διακοπή» (Ομιλία εις Κατά Ματθαίον, 61,1), και ο Άγιος Αυγουστίνος προσθέτει: «διότι, αν ο Χριστός βρήκε χίλιους αμαρτωλούς και τους συγχώρεσε όλους, δεν πρέπει να περιορίσετε το έλεος σας» (Ομιλία 83,3).
You must be logged in to post a comment.